Polska procedura karna oparta jest na kilku zasadach, które formułują sposób według którego się ona odbywa. Oprócz zasady prawdy obiektywnej, zasady bezpośredniości czy też domniemania niewinności, najważniejszymi zasadami jest zasada skargowości oraz zasada kontradyktoryjności. W myśl tej pierwszej zasady, sąd podejmie jakiekolwiek działania tylko i wyłącznie poprzez skargę uprawnionego organu. Oznacza to, że sąd nie może sam z siebie wszczynać spraw- musi zrobić to odpowiedni oskarżyciel.
Zasada kontradyktoryjności z kolei wprowadza podział na role w procesie karnym. Strony są sobie równe i mają równe instrumenty działania przed sądem. Ma prowadzić to do sprawiedliwego procesu, w którym każdy zachowuje takie same możliwości, lecz w którym to oskarżyciel musi udowodnić winę oskarżonemu. Samych oskarżycieli może być kilku i może występować ich kilka rodzajów. To jak będą występować w wyżej zarysowanym systemie, zależy od tego kim są i jakie są ich motywacje.
Różność podmiotów
Na pierwszy plan oczywiście wysuwają się oskarżyciele publiczni. Są nimi przede wszystkim prokuratorzy, lecz mogą być to także i inne organy. Niezależnie jednak jaki to jest organ, obecność prokuratora w procesie wypycha pozostałe. Nic dziwnego- to właśnie prokuratura najlepiej jest przygotowana do wnoszenia i popierania skarg. Obok prokuratora publicznego może występować oskarżyciel posiłkowy. Jest nim pokrzywdzony, który może złożyć oświadczenie o występowaniu w procesie w roli oskarżyciela posiłkowego.
Jeżeli prokurator zrezygnuje z prowadzenia sprawy, oskarżyciel posiłkowy może występować w dalszym ciągu samodzielnie. Tak samo, jeżeli po interwencji sądu prokurator powtórnie odmówi wszczęcia postępowania lub je umorzy, oskarżony może występować w procesie jako oskarżyciel posiłkowy (nazywany jest wtedy subsydiarnym).
Oskarżenia prywatne
Istnieje jednak kilka przestępstw, które nie są ośrodkiem działania prokuratury. Są to przestępstwa podobne do pomówień. Wtedy pokrzywdzony samodzielnie może wnieść skargę, występując jako oskarżyciel prywatny. Prokurator jednak także może wstąpić do takiego postępowania, jeżeli wymaga tego interes społeczny.
0 Komentarzy